DIGG é a Axencia Sueca para o Goberno Dixital. Maria Dalhage é especialista en datos e software libre da DIGG, así como Community Manager do Portal Nacional de Datos. No portal joinup entrevisaron a Maria Dalhage sobre o software libre na administración pública de Suecia:
OSOR (Ciarán Ou’Riordan): A DIGG publicou dúas novas directrices en setembro, unha para a adquisición de software libre e outra para o desenvolvemento e a publicación. Que reaccións está a recibir?
Sra. Dalhage: O obxectivo das nosas directrices é facilitar o cumprimento da política interna a partir de 2019, que establece que a DIGG debe considerar o OSS como primeira opción, e que o código desenvolvido pola axencia gobernamental debe publicarse baixo unha licenza de código aberto. As directrices da DIGG -do mesmo xeito que a política- están dirixidas principalmente aos usuarios internos, pero ao traballar coas directrices implicamos a outros organismos gobernamentais e municipios no noso proceso, para crear un debate á hora de elixir licenzas de OSS.
Desde que publicamos as directrices, recibimos comentarios positivos tanto das administracións públicas, que expresaron a súa intención de utilizalas nas súas organizacións, como do sector privado e dos axentes da tecnoloxía cívica, que acollen con satisfacción a nosa ambición. O que tamén podemos concluír é que, aínda que as directrices sexan importantes, non son suficientes. É necesario falar máis de propósito e cultura, e eliminar a sensación de incerteza. O que se pediu é máis apoio práctico, persoais e consellos prácticos. Temos moita xente e moitos niveis diferentes de experiencia en distintos temas, e nun verdadeiro espírito de código aberto podemos axudarnos mutuamente.
OSOR: Teñen un foro para recoller as opinións do público en xeral. Pode explicarnos como funciona e que valor ten para vostedes? Poden as administracións públicas utilizar tamén este foro para falar entre elas sobre o software que utilizan?
Sra. Dalhage: A DIGG alberga un foro en liña no Dataportal nacional sueco que está aberto a todo o mundo. A nosa visión é que a Comunidade se converta nun centro nacional de debates públicos sobre API públicas, datos (abertos) e código aberto. Un lugar de encontro entre distintas iniciativas e comunidades. As administracións públicas empezaron a utilizar o foro para compartir información e coñecementos e para manter debates públicos con quen utiliza os seus recursos dixitais. Desde o seu lanzamento en novembro de 2020, o foro tivo máis de 70.000 visitantes únicos, pero non todos os visitantes teñen unha conta.
Non queremos diferenciar entre usuarios cando se trata de debates xerais. Non debería importar se é un desenvolvedor dunha empresa privada ou un colega dunha administración pública quen expón unha pregunta ou debate sobre como podemos traballar de forma máis intelixente. Un exemplo de valor é a creación do catálogo sueco de código aberto offentligkod.se. En 2021, as organizacións do sector público sueco, a través da Rede de Código Aberto e Datos (NOSAD), empezaron a compartir o software de código aberto que utilizan co fin de axudar a outras entidades da administración pública a elixir unha alternativa aberta ao software propietario. A combinación de offentligkod.se cos debates sobre OSS na comunidade crea conciencia e unha traxectoria positiva cara ás alternativas abertas e a interoperabilidade.
OSOR: No taller do 2 de decembro vostede dixo que para que os datos sexan abertos, o software para usar eses datos debe ser libre / de código aberto para que todo o mundo teña acceso real aos datos abertos. Para que tarefas cre que é máis importante utilizar software libre?
Sra. Dalhage: Para todas as situacións nas que queremos que os nosos datos sexan portátiles e interoperables. Sen dúbida, para a informática, a intelixencia artificial e as infraestruturas, pero tamén para a xestión de casos como o arquivo electrónico, o software libre é moi importante. Queremos poder acceder á nosa información mesmo despois de 20 anos sen ter que manter vivos os vellos sistemas herdados. Xa que estamos a falar de interoperabilidade, só quero aclarar que os estándares abertos son o medio para a interoperabilidade e o garante dun estándar aberto é unha implementación de OSS.
OSOR: A adquisición de software libre ou de código aberto difire nalgúns aspectos do software pechado. Cal é a súa experiencia?
Sra. Dalhage: Unha gran vantaxe do código aberto é que non tes que adquirir o software en si, senón que podes descargalo, probalo e avaliar se se adapta ás túas necesidades. Hai un vello refrán sueco que di: “Non compres o porco no saco”, que significa que non compres nada que non se vexa, nin moito menos un investimento crítico. Aínda que non teñamos que adquirir OSS, a maioría das organizacións necesitan adquirir a implantación, a modificación e o soporte. Pero como os requisitos de OSS seguen sendo escasos, as organizacións tenden a sentirse inseguras sobre como administrar unha adquisición con OSS. Parece banal dicir que a solución é concienciar e compartir experiencias, pero iso é exactamente o que se necesita, porque se trata sobre todo dun procedemento e non dun reto legal.
O que fixemos en Suecia en materia de sensibilización é compartir coñecementos a través da creación de redes.
Outra forma de difundir a concienciación é a través da colaboración. Un exemplo de éxito é o traballo conxunto de organizacións do sector público para investigar plataformas de colaboración dixital adecuadas e legalmente apropiadas para o sector público. Ao establecelo como un proxecto conxunto que inclúe un grupo de referencia de 121 organizacións públicas, logramos unha comprensión moito mellor dos requisitos e prerrequisitos.